เริ่มต้นตั้งตี่จู้เอี๊ยและไหว้อย่างไร

ตี่จู้เอี๊ยะ เป็นศัพท์เรียก ที่มาคำมาจาก คำว่า "ตี่" (地) หมายถึง ดิน ส่วนคำว่า "จู่" สำเนียงจีนกลาง (主) แต่หลักๆ เราจะใช้สำเนียงจีนแต้จิ๋ว เพราะพบเห็นคำว่า จู้ บ่อยกว่า จู่ ในประเทศไทย ซึ่งก็ไม่ผิด และมีความหมายเหมือนกันนั้นคือ เจ้าของ ดังนั้น ตี่จู้ (จู่) เอี๊ยะจึงหมายถึง เทพเจ้าที่ หรือ The Lord of Soil ตามหลักภาษาอังกฤษ

ชาติคนที่ตั้งมักเป็นคนไทยเชื้อสายจีน หรือไม่ก็คนไต้หวัน ส่วนคนจีนแผ่นดินใหญ่ แบบไม่ค่อยมีแล้ว หรือชาติที่รับวัฒนธรรมจีนอื่นๆ ก็จะได้เห็นเช่นกัน

แต่เดิมไม่ได้มีแค่หิ้ง ตี่จู้ (จู่) แต่มีอีกหิ้งหนึ่ง ซึ่งหลายคนลืมไปแล้ว นั้นก็คือ หิ้งปุนเถ่ากง มักตั้งอยู่สูงจากพื้น ต่างจากตี่จู้ (จู่) วางบนพื้น ถ้าเราตั้ง 2 ทิ้ง พร้อมกัน ตรงบริเวณนั้นจะเรียกว่า หิ้งเจ้ารวม

หลังจากอัญเชิญท่านสำเร็จ ท่านจะสถิตภายในอาณาเขตบ้านเรือนที่ท่านพักอาศัย มีหน้าที่ปกปักรักษาคนในบ้าน โดยปกติหน้าตาท่านจะเป็นอากงใจดี ใส่เสื้อชุดแดงก็ได้ หรืออาจจะปรากฏลักษณะแบบอื่น ตรงนี้ติดต่อซินแสมาดูได้

ทั้งนี้ทั้งนั้น ศาลเทพเจ้าจีนที่ตั้งไว้ในบ้าน และจำเป็นต้องวางติดพื้นดิน เพื่อให้ท่านเดินเข้าออกได้ในโลกวิญญาณสะดวก และควรหันออกนอกบ้าน ลักษณะศาล มักเป็นสีแดง สลักศาลด้วยลายจีน

ส่วนกรณีวางตามลักษณะอื่นๆ สามารถขอคำแนะนำจากซินแสโดยตรง ซึ่งศาลตี่จู้เอี๊ยะแต่เดิมมีที่มาจากชาวจีนที่อพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทย เราไหว้สืบทอดติดต่อกันมาเพื่อเซ่นไหว้แผ่นดินที่ตนทำมาหากิน

3 วิธีสำหรับการจัดหาตี่จู้เอี๊ยะมาไหว้นั้นสามารถเริ่มทำได้ตามนี้

1. การเลือกศาล จากแหล่งร้านค้า ในประเทศไทย มีแหล่งจำหน่ายมากมายหลายร้าน และรูปทรงที่หลากหลาย

2. การตั้งศาล ขอเรียกว่า ขั้นตอนการอัญเชิญศาล ขั้นตอนนี้ควรมีผู้ชำนาญการตั้งศาลมาค่อยให้คำแนะนำ หรือช่วยเหลือด้านพิธีกรรม

3. การไหว้ศาล มีรายละเอียดมากมาย อาทิ ของที่ต้องจัดเตรียม ฤกษ์ยาม และบทสวด ซึ่งการไหว้จะนิยมไหว้ทุกวันและช่วงเทศกาลสำคัญตามปฏิทินวันพระจีน เป็นต้น ของไหว้ที่นิยม ได้แก่ น้ำชา 5 ถ้วย น้ำเปล่า 3 ถ้วย ขนม ส้ม หรือผลไม้มงคล 5 ลูก เทียน ธูป กระดาษเงินกระดาษทอง เป็นต้น การไหว้จะนิยมไหว้ทุกวันและช่วงเทศกาลสำคัญตามปฏิทินวันพระจีน

การไหว้ตี่จู่เอี๊ยะมีขั้นตอนดังนี้

1. จุดธูป 3 ดอก ตั้งจิตอธิษฐานขอพรต่อตี่จู่เอี๊ยะ
2. ถวายของไหว้ตามแต่ศรัทธา
3. รินน้ำชาลงในถ้วย 5 ถ้วย น้ำเปล่า 3 ถ้วย
4. เผากระดาษเงินกระดาษทอง
5. ไหว้ด้วยคำนับ 3 ครั้ง
6. ลาด้วยคำนับ 3 ครั้ง

สำหรับการไหว้ตี่จู่เอี๊ยะในพิเศษอย่างวันตรุษจีน ชาวจีนจะนิยมไหว้ตี่จู่เอี๊ยะด้วยของไหว้มงคล เช่น ขนมมงคล ผลไม้มงคล กระดาษเงินกระดาษทอง เป็นต้น เพื่อขอพรให้ครอบครัวอยู่เย็นเป็นสุข โชคดีร่ำรวยตลอดปี

การไหว้ตี่จู่เอี๊ยะเป็นความเชื่อส่วนบุคคล ชาวจีนและคนไทยเชื้อสายจีนไม่จำเป็นต้องเชื่อในความเชื่อนี้ก็ได้ อย่างไรก็ตาม การไหว้ตี่จู่เอี๊ยะก็ถือเป็นการแสดงความเคารพต่อเทพเจ้าแห่งผืนดิน และเป็นการเสริมสิริมงคลให้กับบ้านเรือนและกิจการได้เช่นกัน